.

ပြမလုပ္ေပါဲဗၲဳိက္အေခါင္အရာညးၿဗဵဟုီဂွ္ တိုန္တဵဒဿံင္ကုႝ အေခါင္အရာပေရင္ဍဳင္ကြာန္ (ဝါ) အေခါင္အရာဒ႘မဝ္ကေရၿဇ႘ရ။ အေခါင္အရာပေရင္ဍဳင္ကြာန္ဟြံမံက္ကၜဳင္ဏီမၢး အေခါင္အရာညးၿဗဵတအ္ ဂြံယုိက္မုက္မာန္ဂွ္ ဝါတ္ဂါတ္ခက္ခုဲတုဲ ဂြံရပ္စပ္သုင္ေစာဲနဇုိင္နတဲဂွ္ ေဍံဒွ္ကၜဳင္ဟြံေလာဲသြာဏီ မပၲံသာ္ဏံ ဒႆနႏူကုႝသဿာပေရင္ဍဳင္ကြာန္တအ္ ဟုီဂးကၜဳင္ႏြံရ။ ဆၢး အေခါင္အရာညးၿဗဵဟုီဂွ္ မအေရဝ္ဏံျပာကတ္ကၜဳင္ဒဿံင္ ႏူ ၂၀ ဗြဝ္ကၜံသှာံေလာန္ကၜဳင္ေတံဂွ္ရ။ ဍဳင္လၛဳႝတအ္ မပၲံကုႝဍဳင္အေမရိကာန္၊ ဍဳင္အ႘ယူတအ္ဗြဲမဂၜဳိင္တအ္ဝြံ ႏူကုႝဍဳင္ညးတအ္ဂြံဗၜးၐးတုဲဂွ္ ညးၿဗဵတအ္ တိတ္သၜာတ္လုပ္ကၜဳင္ေပါဲဗၲဳိက္ အာတ္မိက္ကၜဳင္အေခါင္အရာညးၿဗဵတအ္အိုတ္ရ။ ဟိုတ္ႏူညးတအ္ ပၲိတ္ျဇဟတ္လုပ္ကၜဳင္ေပါဲဗၲဳိက္ အာတ္မိက္ကၜဳင္ အေခါင္အရာညးတအ္တုဲ စုႝကုႝညးဂၜးတိ ဂေကာံကုလသမဂၢတအ္ ဒးသၸကၜဳင္စဿတ္သမၲီ ဒးပံက္ကၜဳင္မုက္လိက္တဿိမြဲ သြက္ညး ၿဗဵတအ္ ဂြံပါလုပ္ပၬဲပေရင္ဍဳင္ကြာန္သဿးဟြံက သုီကုႝဇဿာပ္ညးအဲဒးသၸသမၲီကၜဳင္ အေခါင္အရာညးၿဗဵတအ္တုဲ ဒးပါလုပ္ေရင္တၜဳင္ကုႝ ဗြဲမကိတ္ည႘ကုႝအေခါင္အရာညးၿဗဵတအ္ရ။

ပၬဲသၠဳတ္ေအယွဏံ ဍဳင္ဗြဲမဂၜဳိင္တအ္ ၐိုန္ရတုပ္စိုတ္ထၸက္ကၜဳင္စဿတ္တဲလိက္ကသုက္အေခါင္အရာ ညးၿဗဵ (CDAW) ကုီေလဝ္ ဍဳင္လၛဳႝဝြံ အေခါင္အရာညးၿဗဵတအ္ဟုီဂွ္ ဗြဲမကိတ္ည႘ကုႝကၜဳင္အေခါင္ ေရင္တၜဳင္ကၜဳင္ဗြဲမေစွ္ကုႝ သဘဵဓဝ္ဂွ္ ဍဳိန္လ်ေလာန္ေကြံရ။

မြဲလၸာ္ပၜန္မၢး ညးမခ်႘ဒရာင္ဒဿံင္ အေခါင္အရာညးၿဗဵတအ္ဝြံ ဟုိတ္ႏူပေရင္ပံင္ဗစုိပ္ ဒဒွ္ေယန္သှာင္ဂကူဇကုကုႝ အေခါင္အရာညးၿဗဵတအ္ ဍဳိန္လ်တုဲ ပြမဟုီတြံေဖ်ံဗုီတအ္ဂွ္ ဒွ္ကၜဳင္ပဋိပကၡ အၾကာေကာံမှိဟ္ဇကု၊ ဘာသာဇကုတုဲ နကုႝညးၿဗဵလၛဳႝတအ္ဝြံေလဝ္ ဟုိတ္ႏူဇုီကပိုက္ကၜဳင္ကုႝ ေယန္သှာင္ဘာသာ ျပေဝဏ႘ဂကူဇကု ဟြံဒုင္တုဲတးပါဲကၜဳင္ႏြံရ။

အေခါင္အရာညးၿဗဵဟုီဂွ္ အတိုင္ညးဂၜးတအ္မေဖ်ံလဝ္ဂွ္ ကိတ္ည႘ကုႝအကာဲအရာပ႙ုဖအိုတ္ဟြံေသင္တုဲ ဗုီကိတ္ည႘ကုႝဇကုဂွ္ ဇကုလြ႘ၐံင္ေကတ္မၢး ပဋိပကၡအၾကာဇကုဂွ္ ေဍံကၲဳႝဒွ္ဟြံမာန္တုဲ ညးၿဗဵတအ္ကုီ၊ ဂေကာံမှိဟ္တအ္အိုႆုီဒုင္တုဲကၜဳင္ လညာတ္ဏံမာန္ေပင္င္ရ။

ဒုင္သၨဳိင္လၲဴအကာဲအရာဏံဝြံတုဲ ဍဳင္ပ႙ုဍဳင္ဗဿာဟုီဂွ္ ဒွ္ဒဿံင္ေသှာတ္တၜအဝုႝတုဲ ေသှာတ္ဒ႘မဝ္ကေရျဇ႘ မဍဳိက္ေပင္ကုႝအေခါင္အရာ တုပ္သဿဟ္ ဂြံလုပ္ေကတ္ကၜဳင္ဒှာဲမာန္ဂွ္ ဒွ္အရာပဏာမေပါဲဗၲဳိက္ပ႙ုတအ္ ဒးေကၜာန္ကၜာအိုတ္ေဏာင္ ကၬဳိပ္သၠဳိပ္သဿာပေရင္ဍဳင္ ကြာန္တအ္ ဟုီဂးကၜဳင္ႏြံရ။

ဆၢးနလညာတ္ညးမလုပ္ဒဿံင္ေပါဲဗၲဳိက္အေခါင္အရာညးၿဗဵတအ္မၢး အေခါင္အရာညးၿဗဵဟုီဂွ္ ဒးလြ႘ၐံင္ ဒက္ပၲဳိန္အာ မြဲပေလာပ္ကုႝအေခါင္အရာဒ႘မဝ္ကေရၿဇ႘မဒွ္တုဲ ကာလဍဳင္ပ႙ုေသှာတ္ဒ႘မဝ္ကေရၿဇ႘မံက္ကၜဳင္မၢး ဗြဲမကိတ္ည႘ အေခါင္အရာ ညးၿဗဵေလဝ္ မံက္ကၜဳင္မာန္ရ။ ဟုိတ္ဂွ္တုဲ ညးၿဗဵတအ္အာတ္ကၜဳင္မိက္ သြက္ေသၢာံကုႝကၜဳင္အေခါင္ကုႝ ညးၿဗဵတအ္ ေအာန္အိုတ္ ၃၀% (ကၬဳိပ္ကၜံ) ညံင္ေသၢာံရုဲစွ္အာညးၿဗဵတအ္ ပၬဲပေရင္အာကၬဳိပ္စပ္ကုႝပေရင္ဍဳင္ကြာန္ရ။

ဟုိတ္ႏူညးၿဗဵအာတ္မိက္ကၜဳင္ဗုီတအ္ဏအ္တုဲ သဿာပေရင္ဍဳင္ကြာန္လၛဳႝတအ္ ဗုီလုႝဟုီကၜဳင္မၢးေတွ္ ပေရင္ညးၿဗဵတအ္အာတ္မိက္ ၃၀ % (ကၬဳိပ္ကၜံ) ပၬဲပေရင္အာကၬဳိပ္ဂွ္ တုပ္ညံင္ရဵေဖ်ံေထာံဗှတ္မၐိုတ္ညးၿဗဵတအ္ဂြံပါလုပ္ပၬဲပေရင္ဍဳင္ကြာန္မဒွ္ရ။ ဟုိတ္ဂွ္တုဲ တှဟ္နဒးအာတ္မိက္ကၜဳင္ဗုီတအ္ဏအ္ဂွ္ ဒုင္သၨဳိင္လၲဴဍာ္ေဒၠဝ္အေစာန္စရာဲညးတအ္တုဲ ကုႝကၜဳင္ဒှာဲပၬဲပေရင္အာကၬဳိပ္မၢး ဂပ္ေဂါဝ္ေရာင္ ညးတအ္ညာတ္ေကတ္သာ္ဝြံရ။

ပေရင္အာကၬဳိပ္ဟုီဂွ္ ဟြံမြဲကုႝပယ်ဳႝဒှက္ပေရင္တာဒှာရ။ တိုန္တဵကုႝအေစာန္စရာဲေဟင္ရ။ ညးၿဗဵတအ္ေစာန္စရာဲႏြံ ညးဗြဲမဂၜဳိင္တအ္ ဒုင္တဲေစွ္စိုတ္မၢး ဗြဲမကိတ္ည႘ဂွ္ လုပ္စိုပ္ကၜဳင္ဒှာဲပေရင္အာကၬဳိပ္ ပေရင္အရာပေရင္ဍဳင္ကြာန္ေဏာင္ဂွ္ ဒဝ္အံင္သာန္သုက်႘ (ကၬဳိပ္သၠဳိပ္ဒ႘မဝ္ကေရၿဇ႘) ဂွ္ ထၞးဒဿံင္သက္သ႘ေပင္င္ရ။

ဆၢးအရာအိုႆုီဂွ္ တိုန္တဵဒဿံင္ကုႝအေခါင္အရာေဟင္ရ။ အေခါင္အရာႏြံမွ ဂၜံင္ဇကုမိက္ဂြံကြာ္ တင္ဇကုမိက္ဂြံဒွ္ ပေရင္ကေမၜာန္ဇကုမိက္ဂြံေကၜာန္ဂွ္ ေဍံကၲဳႝဒွ္မာန္ကၜဳင္ရ။ အေခါင္အရာတအ္ဏံ ဂြံမံက္ကၜဳင္မာန္ဂွ္ ဇကုေဟင္ဒးလုပ္ ေပါဲဗၲဳိက္တုဲ လၲဴအာတ္မိက္ကၜဳင္အေခါင္အရာဇကုဂွ္ အေခါင္အရာညးမြဲသၟာင္ေတံေလဝ္ ဒးသၸစဿတ္သမၲီတုဲ ဗြဲမကိတ္ည႘ပံင္ဗစုိပ္ေလပ္မၢး ဒွ္ငၛဳဟ္အေခါင္အရာဇကုေပင္င္တုဲ ဂေကာံမှိဟ္ဇကု ဒုင္ကၜဳင္တဲမာန္ရ။ အေခါင္အရာဂွ္ ဟြံမြဲကုႝအခိင္ပိုင္ျခာတုဲ ဗြဲမကိတ္ည႘ဒးအာတ္မိက္အာရ။

ေကှဟ္ - ေစာနာဲ
ဂေကာံသဿတ္မန္လညာတ္တဿိ

အေဃာအၾကာၾကာညးဂၜးကဝ္တံကုႝမံင္ဖ်ဳန္၊ ဒှာဲ၊ ျဇဟတ္ဒၿမိဟ္ကုညးၿဗဵတံဂွ္ ပေရင္ခၽ႘ဓရာင္အပႜဲဍဳင္ပု႙ေလဝ္ သၜာဲေသှာတ္ ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ေရာင္ဂးတုဲ ဒုင္သၨဳိင္ကုႝေသှာဝ္ ၂၀၀၈ ဇန္ေကၜာန္ကၜဳင္ေပါဲရုဲမာဲ ၂၀၁၀ တုဲဒွ္အာ အပႜဲကုႝစဿတ္တၛဲ ၇ ဂိတုနဝ္ေဝန္ဗာေတံကုီရ။ အပႜဲကုႝေလဿင္ကေမၜာန္ဇက္ေသှာဝ္၊ ခ်ဴဓဇက္ ကေမၜာန္ေပါဲရုဲနာနာ တံဂွ္ ညးျဗဵတံပါ ဟြံပါစုိတ္ ဟြံတီခ်ဳိတ္တ္ပၜဳိတ္တ္ကုီေလဝ္ နဒဒွ္လဿိဟ္ေအာန္ရ ပါလုပ္မာန္ေရာင္ ခါတ္ေကတ္ အကာဲမာန္ရ။ ဣဏံဂွ္စြံလဝ္ကၜာ၊ အလုႝအသ႘တံ ေကၜာန္ေပါဲရုဲမာဲေရာင္ဂးတုဲ ႏူကုႝဂကူဗဿာ ဂကူေကာန္ဍဳင္ အရင္တံ ပံက္ကၜဳင္ေဗာ္သြက္ဂြံလုပ္ၿပဳိင္ေပါဲရုဲမာဲ ၂၀၁၀ ဂွ္ေလဝ္ နကုႝစှးအမာတ္ညးၿဗဵ သြက္ဂြံလုပ္ၿပဳိင္တံဂွ္ ဂြံဆုႝေကတ္ဗြဝ္ေအာန္ကုီရ။ အပႜဲကုႝမန္ပု႙ေလဝ္ ဖအုိတ္ဂွ္ ညးၿဗဵပါမြဲတၜ မှဳံယဿဳ မိေမ်တ္တ္တာန္ဝြံ ပါလုပ္မြဲတၜကုီတုဲ သုီကုႝဇှးအာမာဲ နဒဒွ္ညးစှးစၜတ္ထဝ္ညးဍဳင္ကြာန္၊ ပြဳိင္ဍဳင္ေရဝ္၊ တြဳႝရးဍဳင္မန္ကုီရ။ ၐုိန္ရညးစှးညးၿဗဵတံ ဇှးအာမာဲ အပႜဲကုႝေပဲါၿပဳိင္ဗၠာန္ရုဲမာဲဂွ္ကုီေလဝ္ မြဲလၸာ္ဂွ္ ကေလင္ဂတးေက်ာဝ္ ေကတ္မြဲဟေရပ္မတ္ဓဝ္ အပႜဲကုႝပယ်ဳႝ ျမဝတ႘ကုႝမာဆံက္ဂွ္ ညးၿဗဵတံဂၜဳိင္လဿိဟ္ ဒးၿဂိပ္ဒဵတိတ္နဘဲဒဏ္ပှာန္ အၾကာ ေပဲါဗတုိက္အလုႝအသ႘ပှာန္ကုႝ ဒ႘ေကဘီေအဂွ္ေလဝ္ ပု႙ဒးစဿတ္သမၲီလဝ္ေထက္ေရာင္။ တုဲပၜန္အပႜဲကုႝဂိတု နဝ္ေဝန္ဗာအုိတ္ ဒ႘ေဇန္ဗာမံက္ဂွ္ေလဝ္ ညးဒွ္ဒဒုိက္ ၆ ကၜံျပင္ ဗဒဲါ ၇ ကၜံ ထပ္စုိပ္ကၜဳင္ပယ်ဳႝမြဲဝါပၜန္ရ၊ ရံင္ကုႝပုိတ္ ဏံမၢး ၐုိန္ရေသာင္ကလးမံင္ျပသှာပေရင္ဍဳင္ကြာန္ကုီေလဝ္ အရာဂြံဒုင္လ်ဳိင္ကုညးၿဗဵတံမြဲမြဲ ဟြံမြဲအပႜဲဍဳင္မန္ဗဿာ ဏီဂွ္ ဒွ္အာ သက္သ႘ေဇှာ္ေဇှာ္မြဲရ။
ဍဳင္မြဲမဲြဟြံညိင္ဝတ္ ပဋိပကၡကၲဳႝဒွ္မံင္ နကုႝပေရင္ဍဳင္ကြာန္၊ ပေရင္ပှာန္မြဲမြဲသာ္မၢး ညးဒးဒုင္ဒဒုိက္ဂၜဳိင္အုိတ္ဂွ္ ညးၿဗဵရ၊ ဥပမာဗုီအေရဝ္ညးေကင္ဟုီလဝ္ႏြံမံင္မြဲကုီ၊ တှးဆုဒေတာံေစွ္လၲဴဒမၜေတွ္ တှးဆုရေထာင္၊ ဒမၜဒေတာံ ေစွ္လၲဴတှးဆုေလဝ္ တှးဆုရေထာင္ကုီ၊ လၸာ္လုႝရံင္ညးၿဗဵတံဂွ္ ဒွ္မံင္မှိဟ္လၸာ္ဒးဒုင္ဒဒုိက္ဖအုိတ္ရ။ ဥပမာ ဍဳင္ဇကုဟြံညိင္ဝတ္ ေကၜာန္စပေရင္ပုိန္ျဂပ္ဟြံဂြံတုဲ ဒဵတိတ္ဍဳင္သၟာင္ဂွ္ အၾကာဍာန္အၾကာဂၜံင္အၾကာဒှာဲဇူ ဒှာဲကေမၜာန္ဂွ္ေလဝ္ ဒွ္မံင္ဒဒုိက္ (လဵဟြံအုိတ္) ျပးဇးရ။ ညးၿဗဵလၛဳႝတံဂွ္ ႀတဳံတၜသၛိဇကု ဒွ္ပူဂုႝဆာန္ဂကူ တိတ္မံင္မံက္ပှာန္ဂွ္ ယုီေျဂက္၊ ဂြိင္စံင္တဵတံဂွ္ ၐုိတ္ကှာတ္ကုႝ တုိင္ေပှာန္စမ္ဂမၲဵေလဝ္ ဆုႝေကတ္မာန္ဟြံေသင္၊ ဗုီဂွ္ကုီ ညးမဒွ္မံင္မိမေကာန္ပှာန္တံေလဝ္ ေကာန္ဇကုႏြံမံင္အပႜဲကုႝမုက္ပှာန္ဂွ္ မတ္ၐါကေတာဝ္ၐါ ဒွ္မံင္ဗု္သၜျဗာတ္ ဒးပၜးလဝ္လဿဳိန္တုဲ ဒးကလင္မံင္ပရုိင္ခုိဟ္ကုႝပေရံၐါျပကာလဿဳိန္ကာလရ၊ ဓဝိင္ညးတံဂွ္ေလဝ္ စမ္ေကတ္ကုႝ ဟဒါစမ္ဂမၲဵေလဝ္ မံက္တိတ္ကၜဳင္မာန္ဟြံေသင္။ ဟုိတ္ဂွ္ရ ညးၿဗဵဍဳင္ဇကုဂကူဇကုဂွ္ ပတုပ္ပေတာံကုႝဍဳင္သၟာင္ ေပင္ေပင္ဟြံမာန္ကုီေလဝ္ ဒှာဲလၛဳႝဂွ္ ဒးပေလဝ္ပေပၜတ္အာ သုိက္က္ေရာင္ဂွ္ေလဝ္ ဒွ္ကေမၜာန္ပု႙မြဲရ။
ဒဒုိက္ညးၿဗဵမစုိပ္ဍဳင္သၟာင္တံ ဒထဿံက္အပႜဲဏံမြဲက႑မၢး နကုႝအဲညးခ်ဴလိက္ဏံ ဆုႝဂလဝ္ဂွ္ေတွ္ ညးၿဗဵမန္မစုိပ္သင္ကာပူတံ ယဝ္သၠအ္ရဲဟြံမြဲဟြံဂံင္တိက္၊ တိက္ပၜန္ေလဝ္တိက္သုီဓဝိင္၊ ညးၿဗဵစုိပ္မေလဝ္ယွာတံ ေလဝ္ ကၜဳင္ကုႝပါေမတ္တုဲ ဒးအလီ ေဍံသြံစတုဲ သုီဒးဆုႝကုႝဘဲဒဏ္ပေရံပေရံ၊ ေကၜာန္ကေမၜာန္ပၜန္ေလဝ္ ယဝ္မှိဟ္ႀတဳံဂွ္ ႏူကုႝပြ႘ပြဴဇကုဟြံေသင္မၢး ဟြံဂံင္ေကၜာန္မြဲစြံ ဟြံဂံင္အာကၜဳင္ရ။ တုပ္ကုႝဘဝဂၜဵ ယဝ္ပရးႏူဂေကာံေတွ္ ဒးဒုင္ကိတ္ကုႝကၜကုီရ။ ဘဝညးၿဗဵအပႜဲကုႝဍဳင္ေသံတံေလဝ္ ဘဝအုိတ္အာကုႝဍာ္ဍာဍာဂွ္ေလဝ္ နကုႝဒဒွ္ပေရာပရာဗြဲမဂၜဳိင္ ဂြံဆုႝေကတ္မံင္ ဟြံျခာႏူကုႝ စကၠ၊ မိေနတ္၊ နာဍ႘ရ။ ဍဳင္ဇကုဟြံေျပၿပံင္ ဒံင္ေကၜာံဍဳင္သၟာင္ ခယ်ဂးဂြံဖ်ဵကုႝထာင္ ေတာ္လဝ္ဍာဍာတုဲအာအုိတ္ဂွ္ ရွ္သာေဍံ “ဒဒုိက္” မြဲေဟင္ အုိတ္ေကှာတ္ေသွ္ၐက္မံင္ အပဲႜကုႝဘဝညးၿဗဵတံရ။ မံင္အေတံေလဝ္ဒဒုိက္၊ မံင္အဏံေလဝ္ဒဒုိက္၊ အၾကာဗုင္ဂှဵေလဝ္ဒဒုိက္၊ အၾကာေပဲါပှာန္ေလဝ္ဒဒုိက္၊ အၾကာပေရင္ဍဳင္ကြာန္ေလဝ္ဒဒုိက္၊ အၾကာပေရင္ပုိန္ျဒပ္ေလဝ္ဒဒုိက္၊ ဒဒုိက္ညးၿဗဵတံဂွ္ လၸာ္လုႝရံင္ရံင္ဂၜံင္လုႝေကၜာံေကၜာံ ဓေရပ္ေထာံမတ္ေလဝ္ ဒးမိင္မံင္အပႜဲကုႝကေတာဝ္ဏီရ။
ခန္လၛတ္ဘဝညးၿဗဵအပႜဲဍဳင္ပု႙မြဲဂွ္ ယဝ္ဒးဟုီေတွ္ဒးခ်ဴဟြံေအာန္ကုႝမုက္လိက္ရ၊ ဂြံဟံင္ျပာ္အာဒဒုိက္တံဏံမာန္၊ ညးၿဗဵတံဂြံႏြံကုႝငၛဳဟ္မးမာန္ဂွ္ ဒးဂၜာဲအလုႝအသ႘အုပ္ဓုပ္ဍဳင္ ခုိဟ္ဟ္မြဲေဟင္အုိတ္မာန္၊ တၛဲဏံအပႜဲဍဳင္ပု႙ ညးၿဗဵမဍဳိက္ ေပင္ကုႝစရာဲ အုပ္ဓုပ္ကာဲဍဳင္မာန္ ဒဝ္အံင္သာန္သုဂ်႘ ၐုိန္ရႏြံမံင္ကုီေလဝ္ ညးမဂြံလဝ္အဝုႝတံ တးပဲါဟြံမိက္ကုႝလုပ္ ပထုဲအပႜဲပေရင္ဍဳင္ကြာန္တုဲ ဂၜာဲေပှတ္ေကတ္အေရဝ္ ညံင္ဂြဳိအ္ခ်႘ဂြံဂွ္ ဖန္ဗဒွ္ကၜဳင္ျပသှာ တာဒှာစုတ္ထံင္ သုီကုႝစုိပ္ မံင္ကဆံင္ဂစုိတ္ ဒဝ္အံင္သာန္သုဂ်႘ကုီရ။ ညးၿဗဵအလုံမြဲဍဳင္ဝြံ တၛဲဏံကြာ္ဗက္ဂၜံင္တရဵဒဝ္အံင္သာန္သုဂ်႘တုဲ ညံင္ဂြံ ေကတ္အာ အေခါင္အရာဇကုကုီ၊ ညံင္ဂြံစုႝဒှာအာ အေခါင္အရာဇကုကုီဂွ္ ဒးေကၜာန္အာဗြဲမသကာတ္ျမဟ္ေရာင္။
ဆက္တုဲပၜန္ မိက္ဂြံထပ္ဆဝ္မၛဳဟ္ဏါ ဂေကာံညးၿဗဵ မႏြံမံင္အလုံဂၜးကဝ္တံသုီဖအုိတ္ သၜဳင္ပတုိန္အသိင္ ပေရင္ ဆက္ေစၜာံအၾကာဇကုကုႝဇကုအုိတ္ညိ၊ ေဖ်ံဂၜံင္တရဵသြက္ဂြံစုႝဒှာရုီဗင္အာ ဘဝညးၿဗဵမန္တံညိ၊ ထၼံက္ရုပ္ရဵ စပ္ကုႝ ကေမၜာန္ညးၿဗဵမန္တံဂၜဳိင္ဂၜဳိင္ညိ၊ ပံင္ဗစပ္ကုႝဗြဳိင္နာနာတုဲ လုပ္အာေပဲါဗတုိက္သြက္ညးၿဗဵမန္တံညိ၊ လၸမိပ္ေထာံ အပႜဲကုႝဘဝ မြဲစုတ္ဓဝ္ဂွ္ညိ၊ ဂတးရံင္ဒဒုိက္ဂကူမန္၊ ဒဒုိက္ဘဝညးၿဗဵမန္တံတုဲ ကုႝအရုီအဗင္ကုညးတံညိ၊ ဍာ္ရမတ္ ညးတံ ဓဇူမံင္ဂွ္ ဇုိတ္သၟးေထာံကုႝညိ၊ ခ်ပ္ေကတ္အပႜဲစုိတ္ၿဇဳိဟ္ဟ္နက္က္တုဲ ကၲဳႝေကၜာန္အုိတ္ညိရဂွ္ ကုႝဏာသမၲီကုီရ။

ဥကၠာ

ဒှာဲလႝုမံင္မံင္
ဂၜံင္လႝုအာအာ
အၥာလႝုေဗၲာန္ေဗၲာန္
မန္ဂွ္မန္ရ။

ဍဳင္လႝုစုိပ္စုိပ္
တိုပ္သုက္လႝုျပံင္ျပံင္
အရံင္လႝုေဖ်ာန္ေဖ်ာန္
မန္ဂွ္မန္ရ။

မုကယ်ဳိင္က်ဳိင္င္
စတာင္လႝုေကတ္ေကတ္
ေကြတ္လႝုဗုိန္ဗုိန္
မန္ဂွ္မန္ရ။

အၾကာလႝုႏွဵႏွဵ
ဂကူလႝုပံင္ပံင္
ကဆံင္လႝုေစာန္ေစာန္
မန္ဂွ္မန္ရ။

ယြံေဒံဝုတ္မန္
ေကာန္ၐုိပ္တုပ္ရ
လပဝုိတ္တၜိင္တဵ
ေကာန္ဂကူဇကုညိ

အခိင္ေဒံဂြံတသုိက္
ဒဒုိက္ဂကူလပဝုိတ္
ၐုိတ္ေဒံသပမာန္
ဂစာန္ေကၜာန္သြက္ဂကူကီုညိ။

ဥကၠာ

လဟီုေဗွ္ေကင္ဟီုလဝ္ ႏူမြဲအခိင္
ေကႅင္မိင္မံင္ ပႜဲကေတာဝ္အဲၐါဖုိဟ္ဏီေလဝ္ ----

သြက္ဂကူ သြက္ဍဳင္
ဒုင္ဒဒုိက္တုဲ ဒးဂံင္ေကၜာန္
သြက္ဂကူမန္ဂြံဗၜးၐး
ဇဿပ္ေကာန္မန္ဒးပၜန္---ေဏါဝ္ဂး

ဗီုဆီဇာတိမာန္ ေဗွ္ခတ္
ဟလုိင္ျဇဟတ္ေဗွ္ ေပင္ကဿဳိဟ္
ဒါတ္ႀသဳိဟ္တုဲ ဟီုေစှာန္
ဇဿာပ္မန္ဒးအမ္သဝ္ ----

လဿဳဟ္ ---
ဟုိတ္ႏူကႝု ဂုဏ္ဓန
ဘဝေဗွ္ ဂြံသာယာ
ဖံက္သစၥာကႝု ဂကူမန္
ကေမၜာန္ေဗွ္ ေကၜာန္မံင္ဂွ္
မု႐ွ္သာႏြံကီုေရာ ?

တဝ္သြဝ္ (ပေရင္ဍဳင္ကြာန္-ဖဟႝု)

သၟးဇၛးဗီုဆုပုတ္က်ာ္
ကၜိငၛဳိက္ဗီုဆု ဒဒန္
မအေရဝ္သြက္ဂြံကပုိက္ဇီု
မှိဟ္လၛဳႝတအ္ ဟီုပၚပါဲကၜဳင္ပၜန္ရ
ဆၢးေစတနာ ဒဒန္
ကၜိခန္အာကီုဟာ ?
သြက္မှိဟ္တအ္ ဂြံစုိပ္္ၾသင္မြဲလၸာ္
မြဲသာ္ဟြံခ်ပ္ဟီုဏာ
အၾကာခ႐ုီလှက္ကၜိခန္
ဒဒန္ ဒုင္ဆက္ကႝုဂၜံင္တရဵ
တုိင္ပၠဵမှိဟ္တအ္ စုိပ္အာဂွ္
မုဒွ္ဂုဏ္ဖႝု သြက္ဒဒန္ႏြံကီုေရာ ?

ဗီုလႝုမိက္ဂြံပၚပါဲေတွ္ပၚပါဲ
တုိင္ပၠဵသဟာဲတအ္ ယဝ္စုိပ္အာတရဵမၢး
ဗီုဒးဒုင္လုိန္ကႝုကၜဳင္စး
ဒဒန္သၜးဏာအေခါင္မာန္သဿးဟြံေသင္
သီုေကႅင္မိပ္မံင္စုိတ္ဏီမၢး
ငၛဳဟ္မး ဘဝဒဒန္ဂွ္ --------။

တဝ္သြဝ္ (ပေရင္ဍဳင္ကြာန္-ဗဟႝု)

႐ုိတ္္ေကၜာန္ အေခါင္အရာညးၿဗဵ
ဒဿာႏူပုိယ္မှိဟ္ႀတဳံ ဍဳႝဍဳိက္ပၜန္
ဂၜာဲအေခါင္ သြက္ညးၿဗဵမည္
ကၧံင္ေလဝ္တုပ္သဿဟ္ဒဿံင္ကႝုညးႀတဳံကီုရ ----
ဒွ္ဘဝမှိဟ္ၿဗဵ ဒးဒုင္ဘဲဒဒုိက္ဖအုိတ္ဟာ
ယာဲအပါၐံင္နင္ ၐုိန္ဒွ္ညးၿဗဵကီုေလဝ္
သတၲိညံင္နာဲၿဗဵ စမၼာေဒဝ႘ကီုရေကာ
ဗာ္ဆုပုိတ္ လုိန္တိဗုိန္ခုိင္မံင္ေဏာင္ ----

အေစာန္မှိဟ္ၿဗဵ ရံင္ရာဇာဝင္ကီုေလဝ္နာဲ
မိစဵဗု ဒွ္သဿိင္ညးၿဗဵမည္ ရမည္
သတၲိညိမွ ဟြံဂြံေအာန္ပုိင္နန္ပုိင္တိဍာ္မည္
ေကာေလဝ္ဂုိတ္ေကၜာန္ ေဒံေလဝ္ဂုိတ္ေကၜာန္ ----

ကဿိန္ဍဳင္မည္ ကေလင္ဗၲဳိက္ေကတ္မာန္ေဒံၿဗဵ
ၐုိန္ဒွ္မှိဟ္ၿဗဵ စုိတ္ဓါတ္ဂွ္လၸဟဍဳိန္
ဖန္ဗဒွ္သှိင္ညးၿဗဵကႝု အေခါင္အရာရ
လၸေယွအ္ဝ႘ရိယဇဲဏီ ညးၿဗဵမန္ေယ် ----

ဇာတိဟံဟာ (ဖံင္ဂတဝ္)
ရးတှင္ႀသ႘